Hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực khi nào theo quy định pháp luật?
Hợp đồng tặng cho tài sản là một hình thức chuyển nhượng tài sản phổ biến, đặc biệt trong quan hệ gia đình, người thân hoặc tổ chức thiện nguyện. Tuy nhiên, không phải bất cứ hợp đồng nào cũng có hiệu lực pháp lý ngay sau khi ký kết. Bài viết sau sẽ phân tích rõ hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực khi nào theo quy định của Bộ luật Dân sự hiện hành, giúp bạn hiểu rõ và áp dụng đúng trong thực tế.
>>> Xem thêm: Quy trình công chứng hợp đồng tặng cho tài sản tại văn phòng công chứng ra sao?
1. Hợp đồng tặng cho tài sản là gì?
Theo Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa bên tặng cho và bên được tặng, theo đó bên tặng cho chuyển quyền sở hữu tài sản của mình cho bên được tặng mà không yêu cầu đền bù.
Tùy vào tính chất tài sản và thỏa thuận của hai bên, việc tặng cho có thể thực hiện ngay hoặc có điều kiện, có thể có hiệu lực ngay hoặc chỉ phát sinh hiệu lực khi hoàn thành một số thủ tục nhất định.
Ví dụ minh họa: Ông A lập hợp đồng tặng cho cháu trai một chiếc ô tô. Nếu chiếc xe đã được sang tên tại cơ quan đăng ký xe, hợp đồng sẽ có hiệu lực và bên được tặng đã có quyền sở hữu hợp pháp.
2. Căn cứ pháp lý xác định thời điểm có hiệu lực của hợp đồng tặng cho tài sản
Theo quy định tại Điều 117 và Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, một hợp đồng tặng cho tài sản chỉ có hiệu lực khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
Chủ thể có năng lực pháp luật và hành vi dân sự Các bên tham gia hoàn toàn tự nguyện Mục đích và nội dung không vi phạm điều cấm, không trái đạo đức xã hội Đúng hình thức pháp luật quy định đối với loại tài sản cụ thể
Đặc biệt, Điều 459 chia rõ hiệu lực của hợp đồng tặng cho theo hai trường hợp cụ thể dựa vào loại tài sản.
>>> Xem thêm: Việc áp dụng công nghệ số trong dịch vụ công chứng có làm tăng độ tin cậy pháp lý không?
3. Thời điểm hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực theo từng loại tài sản
Hợp đồng tặng cho tài sản không phải đăng ký quyền sở hữu
Đối với tài sản không thuộc diện phải đăng ký (như tiền mặt, đồ dùng cá nhân, hàng hóa tiêu dùng…), theo khoản 1 Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng có hiệu lực khi bên được tặng đã nhận tài sản.
Ví dụ minh họa: Chị B tặng cho bạn thân một bộ trang sức. Nếu bên nhận đã thực sự nhận được tài sản, hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm giao nhận.
Hợp đồng tặng cho tài sản phải đăng ký quyền sở hữu
Đối với tài sản như nhà đất, xe ô tô, tàu thuyền, theo khoản 2 Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng phải được lập thành văn bản, công chứng hoặc chứng thực, và chỉ có hiệu lực từ thời điểm đăng ký sang tên tại cơ quan có thẩm quyền.
Ví dụ minh họa: Bà C tặng cho con gái một căn nhà tại Hà Nội. Hai bên đã ký hợp đồng có công chứng nhưng chưa làm thủ tục sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai. Khi đó, hợp đồng chưa có hiệu lực pháp lý, quyền sở hữu vẫn thuộc về bà C.
4. Các yếu tố có thể làm thay đổi hiệu lực của hợp đồng tặng cho tài sản
Điều kiện kèm theo trong hợp đồng
Một số hợp đồng tặng cho có điều kiện kèm theo như: người được tặng phải chăm sóc cha mẹ, thực hiện nghĩa vụ tài chính, hoặc đạt thành tích học tập… Trong trường hợp này, hiệu lực của hợp đồng được tính khi điều kiện được thực hiện (theo khoản 1 Điều 119 Bộ luật Dân sự).
Ví dụ minh họa: Ông D hứa tặng con trai một mảnh đất nếu con tốt nghiệp đại học. Khi người con tốt nghiệp và có bằng cấp chứng minh, hợp đồng tặng cho bắt đầu có hiệu lực.
Hợp đồng tặng cho có thể bị tuyên vô hiệu nếu vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội, hoặc nếu bị xác định là nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài chính, thi hành án. Ngoài ra, theo Điều 460 Bộ luật Dân sự, bên tặng có quyền hủy bỏ hợp đồng nếu người được tặng có hành vi xúc phạm nghiêm trọng đến mình hoặc người thân của mình.
5. Thủ tục cần thực hiện để hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực đầy đủ
Lập hợp đồng đúng hình thức
Đối với tài sản bắt buộc đăng ký, hợp đồng phải được công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền.
Thực hiện đăng ký quyền sở hữu
Sau khi ký hợp đồng, bên được tặng phải liên hệ với cơ quan đăng ký có thẩm quyền (Phòng đăng ký đất đai, Sở GTVT…) để hoàn tất thủ tục sang tên tài sản.
Nộp thuế và lệ phí trước bạ
Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân và Nghị định 140/2016/NĐ-CP, người nhận tặng cho tài sản có thể phải nộp thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ (trừ trường hợp miễn giảm theo quy định).
Thời điểm hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực phụ thuộc vào loại tài sản, hình thức hợp đồng và các điều kiện pháp lý cụ thể. Đối với tài sản phải đăng ký, hợp đồng chỉ thực sự có hiệu lực khi hoàn tất thủ tục đăng ký sang tên. Việc hiểu rõ quy định pháp luật không chỉ giúp bạn thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ mà còn phòng tránh tranh chấp phát sinh.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
