Công chứng hợp đồng mua bán tài sản đấu giá bị vô hiệu: Xử lý thế nào?
Trong thực tiễn, nhiều giao dịch mua bán tài sản thông qua đấu giá đã được công chứng hợp lệ, tuy nhiên sau đó vẫn bị tuyên vô hiệu do vi phạm điều kiện pháp luật. Việc hợp đồng đấu giá công chứng vô hiệu không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của bên trúng đấu giá mà còn gây tranh chấp phức tạp về tài sản, tiền đặt cọc và nghĩa vụ của các bên. Bài viết dưới đây sẽ phân tích căn cứ, hậu quả và cách xử lý trong trường hợp hợp đồng đấu giá bị vô hiệu theo quy định pháp luật hiện hành.
Khi nào hợp đồng mua bán tài sản đấu giá công chứng bị vô hiệu?
Một hợp đồng mua bán tài sản đấu giá dù đã được công chứng vẫn có thể bị tuyên vô hiệu nếu rơi vào các trường hợp quy định tại Điều 117 và Điều 123 BLDS 2015, cụ thể:
Vi phạm điều cấm của luật: Ví dụ, tài sản đấu giá không thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người bán, hoặc thuộc loại tài sản bị cấm giao dịch (vũ khí, ma túy…).
Chủ thể ký kết không có năng lực hành vi dân sự: Người đại diện ký thay không đúng thẩm quyền, hoặc tổ chức bán đấu giá chưa được cấp phép hợp pháp.
Hợp đồng giả tạo hoặc bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép.
Vi phạm trình tự, thủ tục đấu giá: Không công khai, không niêm yết, hoặc không có biên bản đấu giá hợp pháp theo “Điều 39 Luật Đấu giá tài sản 2016”.
Công chứng viên thực hiện sai thẩm quyền hoặc vi phạm quy định tại “Điều 7 Luật Công chứng 2014”.
📌 Ví dụ thực tế: Một tổ chức bán đấu giá không đăng ký hoạt động tại Sở Tư pháp, nhưng vẫn tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất. Sau khi công chứng hợp đồng, Tòa án có thể tuyên hợp đồng vô hiệu do vi phạm điều kiện chủ thể và trình tự pháp lý.
Hậu quả pháp lý khi hợp đồng mua bán tài sản đấu giá công chứng vô hiệu
Theo “Điều 131 BLDS 2015”, khi hợp đồng bị tuyên vô hiệu:
Các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận: Bên mua trả lại tài sản, bên bán hoàn lại tiền trúng đấu giá.
Nếu tài sản đã chuyển giao và bị thiệt hại, bên có lỗi phải bồi thường thiệt hại.
Hợp đồng công chứng vô hiệu không làm phát sinh quyền sở hữu cho người trúng đấu giá.
Nếu có yếu tố lỗi của tổ chức đấu giá hoặc công chứng viên, họ có thể phải bồi thường thiệt hại theo “Điều 38 Luật Công chứng 2014” và “Điều 75 Luật Đấu giá tài sản 2016”.
>>> Xem thêm: Lợi ích khi chọndịch vụ sổ đỏ hỗ trợ trọn gói cho hộ gia đình
Cách xử lý khi hợp đồng mua bán tài sản đấu giá công chứng bị vô hiệu
Khi phát hiện hoặc bị tuyên vô hiệu, các bước xử lý nên được thực hiện như sau:
Bước 1: Gửi yêu cầu đến tòa án nhân dân có thẩm quyền để xác định hiệu lực hợp đồng, nếu có tranh chấp.
Bước 2: Trong quá trình tố tụng, các bên cần chứng minh lỗi, thiệt hại và yêu cầu bồi thường nếu có.
Bước 3: Nếu hợp đồng bị tuyên vô hiệu, các bên thực hiện nghĩa vụ hoàn trả và khôi phục tình trạng ban đầu.
Bước 4: Trường hợp lỗi thuộc về tổ chức đấu giá hoặc công chứng viên, bên bị thiệt hại có quyền khiếu nại, yêu cầu bồi thường hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý kỷ luật.
>>> Xem thêm: Người ở xa có thể ủy quyền làm công chứng thừa kế được không?
Lưu ý khi công chứng hợp đồng mua bán tài sản đấu giá để tránh vô hiệu
Để hạn chế rủi ro khi công chứng hợp đồng đấu giá, các bên cần:
Kiểm tra tư cách pháp lý của tổ chức đấu giá và người đại diện;
Đảm bảo tài sản đấu giá có nguồn gốc hợp pháp, không bị kê biên, tranh chấp;
Đọc kỹ biên bản đấu giá, hợp đồng mua bán, hồ sơ pháp lý của tài sản trước khi công chứng;
Lựa chọn phòng công chứng uy tín, hoạt động hợp pháp, tránh công chứng viên hành nghề không đúng thẩm quyền;
Giữ lại toàn bộ chứng từ, biên bản, hóa đơn phí đấu giá và công chứng để làm căn cứ nếu có tranh chấp.
Kết luận
Việc hợp đồng đấu giá công chứng vô hiệu không chỉ làm mất giá trị pháp lý của giao dịch mà còn gây thiệt hại về tài sản, thời gian và uy tín của các bên liên quan. Do đó, người mua và tổ chức đấu giá cần tuân thủ nghiêm quy trình pháp lý, đảm bảo công chứng được thực hiện đúng quy định. Khi phát sinh tranh chấp, nên nhanh chóng yêu cầu tòa án giải quyết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
