Trong bối cảnh pháp luật ngày càng siết chặt trách nhiệm của người sử dụng lao động, việc hiểu rõ trách nhiệm hình sự an toàn lao động là yêu cầu quan trọng để doanh nghiệp tránh rủi ro bị xử lý hình sự khi xảy ra tai nạn. Không chỉ cá nhân quản lý mà cả pháp nhân thương mại đều có thể bị khởi tố nếu vi phạm nghĩa vụ đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động. Chính vì vậy, việc nắm quy định pháp luật, nhận diện nguy cơ và thiết lập hệ thống kiểm soát là giải pháp cốt lõi để phòng tránh trách nhiệm hình sự. Bài viết dưới đây cung cấp phân tích pháp lý chi tiết và khuyến nghị thực tiễn dành cho doanh nghiệp.
>>> Xem thêm: Những trường hợp công chứng bị vô hiệu khiến văn phòng công chứng gặp rắc rối
1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh trách nhiệm hình sự về an toàn lao động

Trách nhiệm hình sự liên quan đến an toàn lao động được điều chỉnh bởi:
-
“Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017” – đặc biệt là các điều quy định tội vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, an toàn ở nơi đông người;
-
“Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015”;
-
“Bộ luật Lao động 2019” và các nghị định hướng dẫn xử phạt vi phạm hành chính.
Những quy định này nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe người lao động và tạo khung pháp lý để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nghĩa vụ an toàn.
>>> Xem thêm: Checklist quan trọng cho thủ tục công chứng mua bán nhà nhanh chóng
2. Chủ thể có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
2.1. Cá nhân
Bao gồm:
-
Người sử dụng lao động;
-
Người đứng đầu đơn vị;
-
Quản đốc phân xưởng, trưởng bộ phận;
-
Người được giao nhiệm vụ giám sát, quản lý an toàn.
Chỉ cần có lỗi vô ý hoặc cố ý dẫn đến tai nạn nghiêm trọng, cá nhân có thể bị khởi tố.
2.2. Pháp nhân thương mại
Pháp nhân có thể bị truy cứu nếu thỏa mãn điều kiện:
-
Hành vi vi phạm an toàn lao động được thực hiện nhân danh pháp nhân;
-
Hành vi được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân;
-
Có sự chỉ đạo, thiếu sót trong quản lý của pháp nhân.
Hình phạt đối với pháp nhân có thể bao gồm phạt tiền, đình chỉ hoạt động, hoặc cấm kinh doanh vĩnh viễn tùy mức độ hậu quả.
3. Các hành vi vi phạm cấu thành trách nhiệm hình sự
Theo quy định của pháp luật hình sự, một số hành vi vi phạm điển hình gồm:
-
Không huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động theo “Điều 14 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015”;
-
Không trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ cá nhân;
-
Không đánh giá rủi ro trước khi đưa người lao động vào môi trường nguy hiểm;
-
Không kiểm định máy móc, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn;
-
Bỏ qua cảnh báo hoặc yêu cầu dừng hoạt động khi phát hiện nguy cơ mất an toàn.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn chọn công chứng viên cho Công chứng di chúc tại nhà
4. Mức độ xử lý hình sự khi vi phạm an toàn lao động

4.1. Đối với cá nhân
Tùy hậu quả gây ra, mức phạt có thể bao gồm:
-
Phạt tiền;
-
Cải tạo không giam giữ;
-
Phạt tù có thời hạn nếu gây hậu quả nghiêm trọng như chết người hoặc thương tích nặng.
4.2. Đối với pháp nhân thương mại
Các hình phạt gồm:
-
Phạt tiền lên đến mức cao theo điều luật;
-
Đình chỉ hoạt động có thời hạn;
-
Tước quyền kinh doanh ngành nghề liên quan đến an toàn lao động;
-
Cấm huy động vốn hoặc áp dụng các biện pháp bổ sung khác.
5. Các yếu tố giảm nhẹ hoặc tăng nặng trách nhiệm hình sự
Yếu tố giảm nhẹ
-
Chứng minh được đã tổ chức huấn luyện an toàn;
-
Có trang bị bảo hộ lao động đầy đủ;
-
Đã xây dựng và thực hiện quy trình vận hành chuẩn (SOP);
-
Chủ động cứu chữa nạn nhân, bồi thường thiệt hại.
Yếu tố tăng nặng
-
Tái phạm hoặc cố tình vi phạm quy định;
-
Che giấu tai nạn lao động;
-
Không báo cáo cơ quan chức năng;
-
Bỏ mặc nạn nhân hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu Chi phí công chứng thừa kế theo quy định mới – thủ tục thừa kế nhà đất
6. Giải pháp phòng tránh trách nhiệm hình sự dành cho doanh nghiệp
Để giảm thiểu rủi ro bị khởi tố, doanh nghiệp cần:
6.1. Thiết lập hệ thống quản lý an toàn lao động đạt chuẩn
-
Xây dựng quy trình nội bộ;
-
Đánh giá nguy cơ định kỳ;
-
Ban hành quy định bắt buộc về an toàn.
6.2. Huấn luyện an toàn theo luật
-
Tổ chức đào tạo nhóm 1,2,3,… theo quy định;
-
Lưu hồ sơ, chứng từ để làm bằng chứng khi cần.
6.3. Trang bị đầy đủ bảo hộ lao động
-
Từ mũ, dây an toàn, găng tay, giày bảo hộ đến thiết bị chuyên ngành;
-
Kiểm tra chất lượng định kỳ.
6.4. Kiểm định thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt
-
Máy nâng, nồi hơi, bình áp lực… cần kiểm định đúng kỳ hạn.
>>> Xem thêm: Top những dịch vụ sang tên sổ đỏ uy tín, nhanh gọn nhất hiện nay
6.5. Luật sư doanh nghiệp tham gia từ đầu
Luật sư có thể:
-
Soát xét quy định nội bộ;
-
Tư vấn tuân thủ pháp luật;
-
Đại diện làm việc với cơ quan điều tra nếu xảy ra tai nạn;
-
Đưa ra chiến lược pháp lý để tránh khởi tố cá nhân và pháp nhân.
7. Kết luận
Trách nhiệm hình sự trong lĩnh vực an toàn lao động là rủi ro pháp lý lớn đối với cả cá nhân quản lý và pháp nhân doanh nghiệp. Việc hiểu rõ quy định, nhận diện nguy cơ và thiết lập hệ thống an toàn hiệu quả là chìa khóa giúp doanh nghiệp tránh bị xử lý hình sự. Luật sư chuyên môn về trách nhiệm hình sự an toàn lao động sẽ giúp doanh nghiệp chủ động bảo vệ quyền lợi, xử lý khủng hoảng và hạn chế tối đa thiệt hại pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Tòa án giải quyết ly hôn mất bao lâu nếu có tranh chấp con cái?
>>> Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại nơi có tài sản
>>> Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng vay vốn ngân hàng
>>> Thủ tục đăng ký kết hôn cần có giấy xác nhận tình trạng hôn nhân không?
>>> Làm chứng thực chữ ký khi người yêu cầu đang ở nước ngoài: hướng dẫn chi tiết
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com












