Vi phạm đạo đức xã hội: Công chứng viên có được từ chối?

Trong hoạt động công chứng, không phải mọi thỏa thuận có đủ chữ ký của các bên đều được phép chứng nhận. Bên cạnh yêu cầu tuân thủ pháp luật, hợp đồng, giao dịch còn phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Khi phát hiện hợp đồng có nội dung vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội, công chứng viên bắt buộc phải từ chối công chứng, dù các bên vẫn tự nguyện ký kết. Đây là nguyên tắc pháp lý nhằm bảo vệ trật tự xã hội và giá trị đạo đức chung.

>>> Xem thêm: Nơi hội tụ đội ngũ công chứng viên chuyên nghiệp – văn phòng công chứng.

1. Đạo đức xã hội trong giao dịch công chứng được hiểu như thế nào?

1.1. Khái niệm đạo đức xã hội trong pháp luật dân sự

Đạo đức xã hội (ĐĐXH) là:

Những chuẩn mực ứng xử chung
Được xã hội thừa nhận và tôn trọng
Phản ánh các giá trị nền tảng về nhân phẩm, gia đình, truyền thống, trật tự công cộng

➡️ Đây là từ khóa phụ: ĐĐXH trong hợp đồng.

1.2. Vai trò của đạo đức xã hội trong công chứng

Công chứng không chỉ:

Ghi nhận ý chí của các bên
mà còn:
Kiểm soát tính hợp pháp
Phòng ngừa giao dịch trái luân thường đạo lý

➡️ Do đó, ĐĐXH là giới hạn bắt buộc đối với nội dung hợp đồng.

2. Thế nào là hợp đồng vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội?

2.1. Dấu hiệu nhận diện hợp đồng vi phạm đạo đức xã hội

Hợp đồng bị coi là vi phạm nghiêm trọng ĐĐXH khi:

Xâm phạm thuần phong mỹ tục
Đi ngược lại giá trị gia đình, nhân thân
Lợi dụng hoàn cảnh đặc biệt của người khác
Làm suy đồi đạo lý xã hội

➡️ Đây là từ khóa phụ: hợp đồng trái ĐĐXH.

2.2. Một số dạng hợp đồng thường gặp trong thực tiễn công chứng

Hợp đồng mua bán quyền nuôi con
Hợp đồng thỏa thuận mang thai hộ trái phép
Hợp đồng tặng cho tài sản với điều kiện xúc phạm danh dự, nhân phẩm
Hợp đồng chuyển nhượng tài sản nhằm ép buộc, trả thù cá nhân

>>> Xem thêm: Cần tư vấn miễn phí về sang tên đất đai? Hãy thử dịch vụ làm sổ đỏ – chuyên nghiệp và tận tâm.

3. Căn cứ pháp lý từ chối công chứng hợp đồng vi phạm đạo đức xã hội

3.1. Căn cứ theo Bộ luật Dân sự

Theo Bộ luật Dân sự năm 2015:

Giao dịch dân sự vô hiệu khi:
- Mục đích, nội dung trái ĐĐXH
ĐĐXH là điều kiện bắt buộc của hiệu lực giao dịch

➡️ Hợp đồng vi phạm ĐĐXH không thể phát sinh hiệu lực pháp lý.

Xem thêm: Công chứng hợp đồng mua bán xe đang tranh chấp: Có được không?

3.2. Căn cứ theo Luật Công chứng

Theo Luật Công chứng năm 2014:

Công chứng viên có nghĩa vụ:
- Kiểm tra nội dung hợp đồng
- Đánh giá tính hợp pháp và phù hợp ĐĐXH
Công chứng viên phải từ chối công chứng nếu:
- Hợp đồng vi phạm pháp luật hoặc ĐĐXH

➡️ Việc từ chối công chứng là nghĩa vụ pháp lý, không phải quyền tùy nghi.

3.3. Nguyên tắc hành nghề công chứng

Hoạt động công chứng phải:

Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật
Bảo vệ lợi ích công cộng
Giữ gìn chuẩn mực đạo đức xã hội

➡️ Đây là nền tảng để công chứng viên kiên quyết từ chối các hợp đồng trái đạo lý.

4. Rủi ro pháp lý nếu vẫn công chứng hợp đồng trái đạo đức xã hội

4.1. Rủi ro đối với các bên giao dịch

Hợp đồng bị Tòa án tuyên vô hiệu
Không được bảo vệ quyền lợi
Phát sinh tranh chấp phức tạp, kéo dài

4.2. Rủi ro đối với công chứng viên

Vi phạm nghiêm trọng quy tắc hành nghề
Có thể bị:
- Xử lý kỷ luật
- Thu hồi thẻ công chứng viên
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại

➡️ Đây là từ khóa phụ: trách nhiệm công chứng viên khi công chứng sai.

>>> Xem thêm: Vì sao phòng công chứng luôn khuyến cáo người dân phải Kiểm tra sổ đỏ giả trước khi công chứng

5. Ví dụ minh họa thực tế về từ chối công chứng do vi phạm đạo đức xã hội

Ví dụ thực tế

Bà A và ông B yêu cầu công chứng hợp đồng tặng cho tài sản, trong đó có điều khoản:

“Bà A chỉ được nhận nhà nếu chấm dứt quan hệ với con ruột và không được chăm sóc cha mẹ”.

Công chứng viên nhận định:

Điều kiện tặng cho xâm phạm nghiêm trọng đạo đức gia đình
Trái với chuẩn mực đạo đức xã hội

➡️ Văn phòng công chứng từ chối công chứng, dù các bên đồng ý ký kết.

6. Kết luận

Từ chối công chứng khi hợp đồng vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội là yêu cầu bắt buộc của pháp luật
Đạo đức xã hội là ranh giới không thể vượt qua trong giao dịch dân sự
Công chứng viên không thể hợp thức hóa các thỏa thuận:
- Đi ngược lại luân thường đạo lý
- Xâm hại lợi ích xã hội
Việc từ chối công chứng trong trường hợp này góp phần:
- Bảo vệ giá trị đạo đức
- Giữ gìn trật tự xã hội
- Nâng cao uy tín nghề công chứng

👉 Công chứng không chỉ là kỹ thuật pháp lý, mà còn là “hàng rào đạo đức” của giao dịch dân sự.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Khai nhận di sản tài sản là quyền sử dụng đất thương mại dịch vụ

Các bài viết liên quan:

>>> Khai nhận di sản quyền thuê kho bãi.

>>> Trường hợp nào pháp luật cho phép công chứng ngoài trụ sở được thực hiện hợp lệ?

>>> Công chứng ủy quyền và những giới hạn pháp lý cần đặc biệt lưu ý.

>>> Chứng thực chữ ký và vai trò xác minh chủ thể ký kết.

>>> Công ty dịch thuật trong xử lý hồ sơ pháp lý đa ngôn ngữ.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.