Chấm dứt hợp đồng thuê tài sản: Quy định và thủ tục cần biết
Hợp đồng thuê tài sản là một trong những giao dịch dân sự phổ biến trong đời sống và kinh doanh, bao gồm việc thuê nhà ở, thuê đất, thuê phương tiện, máy móc hoặc tài sản khác. Trong quá trình thực hiện, nhiều trường hợp các bên muốn chấm dứt hợp đồng trước thời hạn hoặc sau khi hợp đồng hết hiệu lực. Vậy pháp luật quy định như thế nào về việc chấm dứt hợp đồng thuê tài sản? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về điều kiện, quy trình và thủ tục chấm dứt hợp đồng theo quy định hiện hành.
>>> Xem thêm: Có thể ủy quyền cho người khác đi công chứng tại văn phòng công chứng không?
1. Hợp đồng thuê tài sản là gì?
Theo Điều 472 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê sử dụng trong một thời hạn nhất định và bên thuê phải trả tiền thuê.
Tài sản cho thuê có thể là động sản hoặc bất động sản, nhưng phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bên cho thuê và không bị tranh chấp, không bị kê biên thi hành án.
Ví dụ minh họa: Doanh nghiệp A ký hợp đồng thuê máy photocopy từ công ty B trong thời hạn 12 tháng. Đây là một hợp đồng thuê tài sản vì tài sản vẫn thuộc quyền sở hữu của bên B nhưng được bên A sử dụng có thời hạn và có trả tiền.
2. Các trường hợp chấm dứt hợp đồng thuê tài sản theo quy định pháp luật
Hợp đồng thuê tài sản chấm dứt khi hết thời hạn
Theo Điều 422 Bộ luật Dân sự, một trong những căn cứ chấm dứt hợp đồng là khi hợp đồng đã được thực hiện xong hoặc hết thời hạn.
Trường hợp các bên không có thỏa thuận gia hạn, thì hợp đồng tự động chấm dứt và các bên phải thực hiện nghĩa vụ bàn giao tài sản, thanh toán công nợ (nếu có).
>>> Xem thêm: Sự liên kết giữa dịch vụ công chứng và hệ thống dữ liệu số hóa đất đai có thực sự hiệu quả?
Các trường hợp chấm dứt trước thời hạn theo Điều 478 Bộ luật Dân sự
Các bên có thể chấm dứt hợp đồng thuê tài sản trước thời hạn trong các trường hợp sau:
Bên thuê sử dụng tài sản không đúng mục đích, không đúng công dụng như đã thỏa thuận Bên thuê không trả tiền thuê đúng thời hạn trong 03 kỳ liên tiếp (trừ trường hợp có thỏa thuận khác) Tài sản bị hư hỏng nặng do lỗi của bên thuê mà không thể sửa chữa Các bên thỏa thuận đồng ý chấm dứt hợp đồng trước thời hạn
Ví dụ: Anh C thuê nhà của chị D trong thời hạn 2 năm nhưng sau 8 tháng thường xuyên chậm trả tiền và tự ý cải tạo nhà mà không xin phép. Trong trường hợp này, chị D có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê tài sản theo quy định.
Các trường hợp chấm dứt do bất khả kháng hoặc theo thỏa thuận
Nếu có sự kiện bất khả kháng xảy ra như thiên tai, chiến tranh, hỏa hoạn… khiến việc thực hiện hợp đồng không thể tiếp tục thì các bên có thể thỏa thuận chấm dứt hợp đồng.
Ngoài ra, trong hợp đồng ban đầu nếu có điều khoản quy định các trường hợp cụ thể dẫn đến chấm dứt thì việc chấm dứt cũng có thể thực hiện theo điều khoản đó.
3. Thủ tục chấm dứt hợp đồng thuê tài sản đúng pháp luật
Lập văn bản thông báo chấm dứt hợp đồng
Khi một trong các bên có nhu cầu chấm dứt hợp đồng, cần thông báo bằng văn bản cho bên còn lại, nêu rõ lý do chấm dứt và đề nghị thời gian bàn giao tài sản. Thời gian báo trước có thể là 15 ngày hoặc 30 ngày tùy theo thỏa thuận trong hợp đồng.
Ví dụ: Bên thuê gửi thông báo chấm dứt hợp đồng thuê văn phòng trước 30 ngày để bên cho thuê chuẩn bị tiếp nhận lại tài sản.
>>> Xem thêm: Top 5 đơn vị dịch vụ sổ đỏ nhanh uy tín, giá tốt tại Hà Nội năm 2025
Thanh toán các nghĩa vụ còn lại
Hai bên cần tiến hành đối chiếu và thanh toán các khoản công nợ, phí dịch vụ, chi phí sửa chữa (nếu có) trước khi bàn giao tài sản.
Trong trường hợp bên thuê gây hư hỏng tài sản hoặc không thanh toán đủ tiền thuê, bên cho thuê có quyền khởi kiện để yêu cầu bồi thường.
Bàn giao tài sản
Bên thuê cần hoàn trả tài sản cho bên cho thuê đúng thời gian đã thông báo hoặc theo thỏa thuận. Tài sản cần ở tình trạng tương đương như khi nhận, trừ hao mòn tự nhiên.
Biên bản bàn giao nên được lập thành văn bản có chữ ký của hai bên nhằm xác nhận việc chấm dứt hợp đồng thuê tài sản đã hoàn tất.
4. Một số lưu ý khi chấm dứt hợp đồng thuê tài sản
Các bên cần tuân thủ đúng quy trình chấm dứt để tránh tranh chấp không đáng có. Trong trường hợp một bên đơn phương chấm dứt mà không có căn cứ hợp lý hoặc vi phạm thỏa thuận thì có thể bị yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Hợp đồng thuê nên có điều khoản cụ thể về trường hợp chấm dứt trước thời hạn, thời gian báo trước và trách nhiệm của mỗi bên để thuận tiện khi xảy ra tình huống thực tế.
Việc chấm dứt hợp đồng thuê nhà ở cần lưu ý thêm quy định tại Luật Nhà ở 2014, đặc biệt là đối với nhà cho thuê thuộc sở hữu nhà nước hoặc trong các khu đô thị quy hoạch.
Việc chấm dứt hợp đồng thuê tài sản cần tuân theo đúng quy định của pháp luật về dân sự. Tùy từng trường hợp, các bên có thể chấm dứt khi hết thời hạn, theo thỏa thuận, hoặc khi một bên vi phạm nghĩa vụ. Tuy nhiên, việc thông báo, thanh toán và bàn giao tài sản cần được thực hiện rõ ràng, minh bạch để đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
