Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản hình thành từ vốn vay
Trong hoạt động tín dụng, doanh nghiệp hoặc cá nhân thường sử dụng tài sản hình thành từ vốn vay để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ. Tuy nhiên, để đảm bảo tính pháp lý và hạn chế rủi ro tranh chấp, việc công chứng hợp đồng thế chấp vốn vay là bắt buộc. Bài viết này hướng dẫn chi tiết quy trình, lưu ý và ví dụ minh họa khi công chứng hợp đồng thế chấp tài sản hình thành từ vốn vay.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài?
1. Căn cứ pháp lý
Các văn bản pháp lý điều chỉnh việc công chứng hợp đồng thế chấp tài sản hình thành từ vốn vay gồm:
Luật Công chứng 2024 (có hiệu lực từ 01/07/2025): quy định thẩm quyền công chứng viên, trình tự, thủ tục công chứng hợp đồng dân sự, bao gồm hợp đồng thế chấp tài sản đặc thù.
Bộ luật Dân sự 2015, Điều 317–327: quy định quyền và nghĩa vụ của các bên trong giao dịch bảo đảm bằng tài sản.
Luật Giao dịch bảo đảm 2017: quy định về đăng ký giao dịch bảo đảm và hiệu lực của hợp đồng thế chấp đối với bên thứ ba.
Thông tư 12/2020/TT-NHNN: hướng dẫn việc sử dụng tài sản hình thành từ vốn vay làm tài sản bảo đảm trong hoạt động tín dụng.
Nghị định 104/2025/NĐ‑CP: hướng dẫn chi tiết về công chứng, công chứng điện tử và lưu trữ hồ sơ điện tử.
Các văn bản này đảm bảo việc công chứng hợp đồng thế chấp vốn vay diễn ra hợp pháp và hạn chế rủi ro tranh chấp.
2. Điều kiện công chứng hợp đồng thế chấp vốn vay
2.1. Chủ thể
Người thế chấp phải là chủ sở hữu hợp pháp của tài sản hình thành từ vốn vay hoặc được ủy quyền hợp pháp, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Nếu bên vay là tổ chức, đại diện theo pháp luật phải ký hợp đồng và có giấy tờ chứng thực tư cách đại diện hợp pháp.
2.2. Tài sản hình thành từ vốn vay
Tài sản có thể là nhà xưởng, máy móc, bất động sản hoặc phương tiện vận tải được hình thành từ nguồn vốn vay hợp pháp. Tài sản này phải được xác nhận quyền sở hữu, không tranh chấp, không kê biên và chưa thế chấp cho bên thứ ba. Ngân hàng hoặc cá nhân nhận thế chấp thường yêu cầu xác nhận tính pháp lý của tài sản hình thành từ vốn vay trước khi công chứng.
>>> Xem thêm: Cập nhật bảng phí công chứng mới nhất năm 2025
3. Hồ sơ cần chuẩn bị
Hồ sơ để công chứng hợp đồng thế chấp vốn vay gồm giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản hình thành từ vốn vay, hợp đồng vay vốn gốc, CMND/CCCD hoặc giấy tờ pháp nhân của bên thế chấp, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và giấy ủy quyền nếu bên thế chấp là tổ chức. Ngoài ra, hợp đồng thế chấp, chữ ký số và hồ sơ điện tử trong trường hợp công chứng điện tử cũng cần chuẩn bị đầy đủ.
Công chứng viên tiếp nhận hồ sơ và kiểm tra tính pháp lý của các bên cũng như quyền sở hữu tài sản hình thành từ vốn vay. Sau đó, công chứng viên hoặc các bên soạn thảo hợp đồng, đảm bảo các điều khoản về thông tin tài sản, nghĩa vụ và quyền lợi của các bên, phạm vi bảo đảm, thời hạn, phương thức xử lý khi bên vay vi phạm nghĩa vụ và điều khoản giải quyết tranh chấp. Các bên ký hợp đồng trực tiếp trước công chứng viên hoặc ký điện tử nếu thực hiện công chứng điện tử. Công chứng viên ghi lời chứng và trả kết quả. Thời gian công chứng tối đa hai ngày làm việc nếu hồ sơ đầy đủ, hoặc tối đa mười ngày đối với giao dịch phức tạp. Sau công chứng, hợp đồng cần đăng ký giao dịch bảo đảm tại cơ quan nhà nước để phát sinh hiệu lực đối kháng với bên thứ ba.
5. Ví dụ minh họa thực tế về công chứng hợp đồng thế chấp vốn vay
Công ty ABC vay ngân hàng XYZ 10 tỷ đồng để đầu tư mua máy móc và xây dựng nhà xưởng. Công ty sử dụng chính máy móc và nhà xưởng hình thành từ vốn vay làm tài sản bảo đảm. Hồ sơ gồm hợp đồng vay vốn gốc, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu máy móc, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, CMND đại diện công ty và ngân hàng. Hồ sơ được nộp tại văn phòng công chứng. Công chứng viên kiểm tra, soạn thảo hợp đồng và ghi lời chứng. Các bên ký hợp đồng trực tiếp trước công chứng viên. Công chứng hoàn tất trong hai ngày làm việc và ngân hàng đăng ký giao dịch bảo đảm để hợp đồng phát sinh hiệu lực đối kháng với bên thứ ba. Giao dịch diễn ra hợp pháp, minh bạch và an toàn.
Cần đảm bảo văn phòng công chứng có thẩm quyền theo quy định pháp luật. Tài sản hình thành từ vốn vay phải hợp pháp, không tranh chấp, không kê biên và hồ sơ đầy đủ. Năng lực pháp lý của các bên cần được xác minh. Khi có thể, sử dụng công chứng điện tử để tiết kiệm thời gian và chi phí. Sau công chứng, đăng ký giao dịch bảo đảm là bắt buộc để hợp đồng phát sinh hiệu lực đối kháng với bên thứ ba. Đồng thời, cần kiểm tra sự thống nhất giữa hợp đồng vay vốn và hợp đồng thế chấp để tránh mâu thuẫn về nghĩa vụ và quyền lợi.
Việc công chứng hợp đồng thế chấp vốn vay là bước quan trọng giúp giao dịch diễn ra minh bạch, hợp pháp và an toàn. Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, tuân thủ quy định pháp luật và áp dụng công chứng điện tử sẽ giúp các bên hạn chế rủi ro tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của cả bên vay và bên nhận thế chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
