Nhiều người dân thắc mắc liệu nhà ở xã hội có được để lại thừa kế hay không, bởi loại hình này gắn liền với chính sách an sinh dành cho người thu nhập thấp. Thực tế, pháp luật hiện hành đã có quy định rõ ràng về quyền thừa kế đối với nhà ở xã hội. Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết căn cứ pháp lý, các trường hợp được và không được thừa kế, kèm ví dụ minh họa thực tế.
Các văn bản pháp luật điều chỉnh vấn đề thừa kế nhà ở xã hội gồm:
Luật Nhà ở 2023 (có hiệu lực từ 01/01/2025).
Luật Đất đai 2024.
Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 609, 610, 611 quy định về quyền thừa kế).
Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2023).
Theo Điều 121 Luật Nhà ở 2023, nhà ở xã hội cũng là một loại nhà ở hợp pháp, nên chủ sở hữu có quyền để lại thừa kế. Tuy nhiên, việc thừa kế vẫn phải tuân theo điều kiện, mục đích sử dụng và đối tượng mà pháp luật quy định.
2. Nhà ở xã hội có được thừa kế không?
2.1. Được thừa kế trong trường hợp người để lại di sản là chủ sở hữu hợp pháp
Nếu người chết là chủ sở hữu hợp pháp (đã hoàn tất nghĩa vụ tài chính, được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở), thì căn hộ xã hội sẽ được đưa vào khối di sản thừa kế theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.
Ví dụ: Ông A là công chức, mua căn hộ xã hội theo chính sách ưu đãi và đã trả đủ tiền. Khi ông mất, căn hộ trở thành tài sản hợp pháp để vợ con ông thừa kế.
2.2. Giới hạn trong việc sử dụng nhà ở xã hội được thừa kế
Người thừa kế vẫn phải tuân thủ các quy định đặc thù về thời hạn và điều kiện chuyển nhượng tại Điều 84 Luật Nhà ở 2023.
Trong 5 năm kể từ ngày thanh toán đủ tiền mua, người thừa kế chỉ được ở hoặc bán lại cho Nhà nước, chủ đầu tư, hoặc đối tượng thuộc diện mua nhà ở xã hội.
Sau 5 năm, họ có thể chuyển nhượng như nhà ở thương mại bình thường.
2.3. Không được thừa kế trong trường hợp thuê nhà ở xã hội
Nếu người chết chỉ là người thuê nhà ở xã hội, thì quyền thuê chấm dứt khi người đó mất. Do đó, quyền này không được để lại thừa kế (theo Điều 84 Luật Nhà ở 2023).
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn…).
Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở.
Văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản (công chứng theo Luật Công chứng 2014).
3.2. Trình tự thủ tục
Lập văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản tại văn phòng công chứng.
Nộp hồ sơ sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai.
Cơ quan có thẩm quyền chỉnh lý, cấp Giấy chứng nhận mới cho người thừa kế.
4. Ví dụ thực tế về thừa kế nhà ở xã hội
Anh C tại Hà Nội được thừa kế căn hộ xã hội từ cha mẹ. Tuy nhiên, khi anh muốn bán ngay sau khi nhận thừa kế (mới 3 năm kể từ ngày cha mẹ anh mua căn hộ), thì bị cơ quan quản lý từ chối sang tên cho người mua. Lý do: Chưa đủ 5 năm sở hữu, chỉ được bán lại cho Nhà nước hoặc đối tượng đủ điều kiện. Trường hợp này cho thấy, quyền thừa kế có nhưng quyền định đoạt bị giới hạn theo thời gian.
Nhà ở xã hội hoàn toàn có thể được thừa kế nếu người chết là chủ sở hữu hợp pháp. Tuy nhiên, quyền thừa kế bị giới hạn trong việc chuyển nhượng, đặc biệt là quy định 5 năm kể từ ngày thanh toán đủ tiền. Trường hợp thuê nhà ở xã hội thì quyền thuê không được để lại thừa kế. Do đó, người dân cần nắm rõ quy định trong Luật Nhà ở 2023, Luật Đất đai 2024 và Bộ luật Dân sự 2015 để thực hiện đúng thủ tục và tránh rủi ro pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ.Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
