Tẩu tán tài sản qua công chứng: Công chứng viên xử lý sao?
Trong thực tiễn hành nghề, công chứng viên thường xuyên đối mặt với những yêu cầu công chứng hợp đồng có dấu hiệu chuyển dịch tài sản bất thường nhằm né tránh nghĩa vụ tài chính, nghĩa vụ thi hành án hoặc trách nhiệm dân sự khác. Khi có căn cứ hợp lý cho rằng giao dịch nhằm tẩu tán tài sản, công chứng viên bắt buộc phải từ chối công chứng để bảo đảm an toàn pháp lý, bảo vệ lợi ích công cộng và ngăn ngừa việc lợi dụng công chứng để hợp thức hóa hành vi trái pháp luật.
>>> Xem thêm: Địa chỉ phòng công chứng giúp bạn hạn chế tối đa sai sót pháp lý.
1. Giao dịch nhằm tẩu tán tài sản là gì?
1.1. Khái niệm giao dịch tẩu tán tài sản
Giao dịch nhằm tẩu tán tài sản được hiểu là việc:
Chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp tài sản
Thực hiện trong bối cảnh chủ sở hữu đang hoặc sắp phát sinh nghĩa vụ tài chính
Mục đích chính là tránh bị kê biên, thu hồi hoặc thi hành nghĩa vụ
➡️ Đây là từ khóa phụ: giao dịch tẩu tán tài sản.
1.2. Bản chất pháp lý của giao dịch tẩu tán tài sản
Về bản chất:
Không nhằm đáp ứng nhu cầu giao dịch dân sự thông thường
Mang tính đối phó, che giấu tài sản
Xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của chủ nợ, người được thi hành án hoặc Nhà nước
➡️ Công chứng không được phép trở thành công cụ hợp thức hóa hành vi này.
2. Dấu hiệu nhận diện giao dịch có mục đích tẩu tán tài sản
2.1. Các dấu hiệu thường gặp trong thực tiễn công chứng
Một số dấu hiệu điển hình:
Chuyển nhượng tài sản ngay trước hoặc trong quá trình giải quyết tranh chấp
Tặng cho tài sản giữa người thân nhưng:
Không có giao nhận tiền
Không phù hợp hoàn cảnh kinh tế
Giá chuyển nhượng thấp bất thường so với giá thị trường
Chủ tài sản đang:
Bị khởi kiện
Bị cưỡng chế thi hành án
Có nghĩa vụ trả nợ lớn
➡️ Đây là từ khóa phụ: dấu hiệu tẩu tán tài sản trong công chứng.
2.2. Nghĩa vụ thẩm tra của công chứng viên
Công chứng viên có trách nhiệm:
Đánh giá tổng thể hồ sơ
Đặt câu hỏi làm rõ mục đích giao dịch
Xác minh thông tin cần thiết khi có dấu hiệu rủi ro
➡️ Khi không làm rõ được mục đích hợp pháp, phải từ chối công chứng.
>>> Xem thêm: Giúp bạn hoàn thiện mọi thủ tục chỉ trong vài ngày làm việc – đó là cam kết của dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói.
3. Căn cứ pháp lý từ chối công chứng khi giao dịch nhằm tẩu tán tài sản
3.1. Căn cứ theo Bộ luật Dân sự
Theo Bộ luật Dân sự năm 2015:
Giao dịch dân sự vô hiệu khi:
Mục đích, nội dung vi phạm điều cấm của pháp luật
Xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người khác
Giao dịch được xác lập nhằm trốn tránh nghĩa vụ dân sự có thể bị tuyên vô hiệu
➡️ Giao dịch tẩu tán tài sản không được pháp luật bảo vệ.
3.2. Căn cứ theo Luật Công chứng
Theo Luật Công chứng năm 2014:
Công chứng viên có nghĩa vụ:
Kiểm tra tính hợp pháp của hợp đồng
Từ chối công chứng nếu hợp đồng vi phạm pháp luật
Không được công chứng khi:
Có căn cứ cho rằng giao dịch nhằm che giấu hành vi trái pháp luật
➡️ Đây là nghĩa vụ bắt buộc, không phụ thuộc vào ý chí các bên.
3.3. Căn cứ từ pháp luật thi hành án và phòng ngừa vi phạm
Pháp luật về thi hành án dân sự và các quy định liên quan xác định:
Mọi hành vi chuyển dịch tài sản nhằm trốn tránh thi hành án đều bị xử lý
Giao dịch tẩu tán tài sản có thể:
Bị tuyên vô hiệu
Bị thu hồi tài sản
➡️ Công chứng viên phải chủ động phòng ngừa từ giai đoạn công chứng.
4. Rủi ro pháp lý nếu vẫn công chứng giao dịch tẩu tán tài sản
4.1. Rủi ro đối với các bên giao dịch
Hợp đồng có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu
Tài sản vẫn bị kê biên, xử lý
Phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại
4.2. Rủi ro đối với công chứng viên
Có thể bị xem xét:
Trách nhiệm kỷ luật
Trách nhiệm bồi thường
Trường hợp biết rõ mục đích tẩu tán nhưng vẫn công chứng:
Có thể phát sinh trách nhiệm pháp lý nghiêm trọng
➡️ Đây là từ khóa phụ: trách nhiệm công chứng viên khi công chứng sai.
>>> Xem thêm: Nhiều người thường thắc mắc: Phí công chứng gồm những khoản nào?
5. Ví dụ minh họa thực tế về từ chối công chứng do tẩu tán tài sản
Ví dụ thực tế
Ông A đang là bị đơn trong vụ án dân sự, có nghĩa vụ bồi thường hơn 3 tỷ đồng. Trước thời điểm Tòa án xét xử, ông A yêu cầu công chứng hợp đồng tặng cho toàn bộ nhà đất cho con trai với giá trị ghi nhận là “không có đền bù”.
Qua trao đổi, công chứng viên xác định:
Thời điểm giao dịch trùng với quá trình giải quyết vụ án
Ông A không chứng minh được mục đích giao dịch hợp pháp
Có dấu hiệu né tránh nghĩa vụ thi hành án
➡️ Văn phòng công chứng từ chối công chứng do có căn cứ cho rằng giao dịch nhằm tẩu tán tài sản.
6. Kết luận
Từ chối công chứng khi có căn cứ cho rằng giao dịch nhằm tẩu tán tài sản là yêu cầu bắt buộc theo pháp luật
Công chứng không thể là công cụ hợp thức hóa hành vi trốn tránh nghĩa vụ
Việc từ chối công chứng:
Bảo vệ quyền lợi người thứ ba
Góp phần bảo đảm hiệu lực thi hành pháp luật
Giữ vững uy tín và giá trị phòng ngừa tranh chấp của công chứng
Công chứng viên cần đặc biệt thận trọng với các giao dịch:
👉 Trong công chứng, phòng ngừa rủi ro pháp lý luôn quan trọng hơn việc “hoàn tất thủ tục”.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ.Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Cổ vật thừa kế: Công chứng văn bản khai nhận di sản ra sao?
>>> Công chứng tại nhà có giá trị pháp lý ra sao theo Luật Công chứng hiện hành?
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
