Tranh chấp đất liền kề: nguyên nhân phổ biến và hướng giải quyết
Tranh chấp đất liền kề là một trong những loại tranh chấp đất đai phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt tại các khu dân cư, khu đô thị và vùng nông thôn. Những mâu thuẫn này thường bắt nguồn từ việc xác định ranh giới, quyền sử dụng đất hoặc công trình xây dựng trên phần đất tiếp giáp. Nếu không xử lý kịp thời, tranh chấp có thể kéo dài, gây mất đoàn kết trong cộng đồng. Bài viết dưới đây sẽ phân tích nguyên nhân, căn cứ pháp lý và cách giải quyết tranh chấp đất liền kề theo quy định mới nhất.
Điều 12: Nghiêm cấm hành vi lấn chiếm, hủy hoại đất, sử dụng đất trái pháp luật.
Điều 210: Quy định về hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã.
Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 175: Quy định về ranh giới giữa các bất động sản liền kề.
Điều 176: Quy định về mốc giới ngăn cách các bất động sản.
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2019):
Điều 202, 203: Quy định thủ tục khởi kiện, thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất.
2. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp đất liền kề
2.1 Xác định ranh giới đất không rõ ràng
Trong nhiều trường hợp, bản đồ địa chính cũ hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không thể hiện chính xác ranh giới, dẫn đến tranh cãi giữa các hộ dân.
2.2 Hành vi lấn chiếm đất liền kề
Một số hộ gia đình tự ý xây tường rào, công trình, hoặc trồng cây vượt sang đất của hàng xóm, gây tranh chấp.
2.3 Sử dụng lối đi chung
Tranh chấp thường phát sinh khi một hộ gia đình cho rằng mình có quyền đi qua đất của hộ liền kề nhưng hộ kia không đồng ý, hoặc thu hẹp lối đi.
2.4 Thừa kế và chuyển nhượng đất đai
Khi đất được chia thừa kế hoặc chuyển nhượng không có đo đạc cụ thể, việc xác định diện tích và ranh giới thường dẫn đến tranh chấp.
3. Hướng giải quyết tranh chấp đất liền kề theo pháp luật
3.1 Hòa giải tại UBND cấp xã
Theo Điều 210 Luật Đất đai 2024, hòa giải là thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện ra Tòa án. UBND xã, phường, thị trấn sẽ tiến hành đo đạc, xác minh và tổ chức buổi hòa giải với sự tham gia của các bên.
Nếu hòa giải không thành, người dân có quyền nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất. Tòa án sẽ căn cứ vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bản đồ địa chính, kết quả đo đạc để phân xử.
3.3 Yêu cầu cơ quan chuyên môn đo đạc lại đất
Để có căn cứ chính xác, cơ quan đo đạc địa chính sẽ tiến hành xác định lại mốc giới, lập bản vẽ hiện trạng đất. Đây là chứng cứ quan trọng trong quá trình giải quyết.
3.4 Thực hiện bản án, quyết định của Tòa án về tranh chấp đất liền kề
Sau khi có bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật, các bên phải chấp hành. Trường hợp không tự nguyện thi hành, người thắng kiện có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự tổ chức cưỡng chế.
>>> Xem thêm: Nắm rõ quyền lợi khi bị lấn chiếm đất đai để không bị thiệt thòi.
4. Ví dụ minh họa thực tế về tranh chấp đất liền kề
Gia đình ông D và bà E có thửa đất liền kề nhau. Khi bà E xây tường rào, ông D cho rằng bà đã lấn sang 8m² đất của mình. UBND xã tiến hành hòa giải nhưng không thành. Sau đó, ông D khởi kiện ra Tòa án. Căn cứ vào kết quả đo đạc lại và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Tòa án xác định bà E đã xây dựng vượt ranh giới và buộc bà phải tháo dỡ phần tường rào, trả lại đất cho ông D.
Tranh chấp đất liền kề chủ yếu xuất phát từ việc xác định ranh giới và quyền sử dụng đất chưa rõ ràng. Người dân cần nắm vững quy định pháp luật, ưu tiên hòa giải, và nếu cần thiết có thể khởi kiện để bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Việc giải quyết đúng luật không chỉ bảo đảm công bằng mà còn góp phần giữ gìn tình làng nghĩa xóm, trật tự xã hội.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ.Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
