Văn bản công chứng rồi có hủy được không? Sự thật về văn bản thừa kế đã công chứng
Văn bản thừa kế đã công chứng có tính pháp lý cao và được coi là chứng cứ hợp pháp khi giải quyết tranh chấp về di sản. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, văn bản này vẫn có thể bị hủy bỏ theo quy định pháp luật. Vậy cụ thể khi nào được hủy? Căn cứ pháp lý nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Văn bản thừa kế đã công chứng là văn bản thể hiện ý chí phân chia di sản thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc, được lập tại tổ chức hành nghề công chứng và đã được công chứng viên xác nhận.
1.2. Giá trị pháp lý của văn bản thừa kế công chứng
Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng viên ký và đóng dấu. Đặc biệt:
“Văn bản công chứng có giá trị chứng cứ; những tình tiết, sự kiện trong văn bản công chứng được coi là đúng, trừ trường hợp bị Tòa án tuyên bố là vô hiệu.”
2. Trường hợp nào văn bản thừa kế đã công chứng có thể bị hủy?
>>> Xem thêm: Ngoài di chúc và hợp đồng, văn phòng công chứng còn có thể hỗ trợ bạn những dịch vụ nào khác?
Dù có hiệu lực pháp lý, văn bản thừa kế vẫn có thể bị tuyên vô hiệu nếu rơi vào một trong các trường hợp sau:
2.1. Bị tuyên vô hiệu do vi phạm pháp luật
Theo Bộ luật Dân sự 2015, một giao dịch dân sự có thể bị tuyên vô hiệu nếu:
Người lập di chúc không minh mẫn (Điều 125);
Văn bản bị giả mạo, cưỡng ép, lừa dối (Điều 127);
Nội dung vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội (Điều 123).
Ví dụ minh họa: Ông A lập văn bản thừa kế chia toàn bộ tài sản cho con trai lớn nhưng lúc lập văn bản ông A bị mất năng lực hành vi dân sự. Con trai út khởi kiện yêu cầu Tòa tuyên văn bản vô hiệu và Tòa chấp nhận.
Trong một số trường hợp, nếu tất cả những người liên quan cùng đồng ý, họ có thể lập văn bản thỏa thuận mới và yêu cầu công chứng viên lập văn bản hủy bỏ hoặc thay thế văn bản cũ. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng khi chưa thực hiện phân chia di sản, chưa đăng ký sang tên tài sản.
2.3. Tòa án tuyên hủy do có tranh chấp
Trong trường hợp có tranh chấp về thừa kế và có căn cứ pháp lý, Tòa án có thể ra quyết định hủy. Điều này thường xảy ra khi có người thừa kế hợp pháp bị bỏ sót, di chúc bị giả mạo, hoặc có dấu hiệu vi phạm trình tự công chứng.
3. Quy trình yêu cầu hủy văn bản thừa kế đã công chứng
3.1. Chuẩn bị hồ sơ
Đơn yêu cầu tuyên văn bản công chứng vô hiệu;
Bản sao văn bản công chứng;
Tài liệu chứng minh lý do yêu cầu (giấy khám sức khỏe, bản sao di chúc gốc, bằng chứng cưỡng ép…).
Theo quy định tại Điều 26 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, người yêu cầu nộp hồ sơ tại TAND cấp huyện nơi có tổ chức hành nghề công chứng đã thực hiện việc công chứng.
3.3. Thẩm quyền hủy văn bản công chứng
Chỉ có Tòa án mới có quyền tuyên một văn bản công chứng là vô hiệu, không có giá trị pháp lý. Văn phòng công chứng hoặc công chứng viên không có quyền tự ý hủy văn bản đã được công chứng.
4. Một số lưu ý khi lập và sử dụng văn bản thừa kế đã công chứng
Kiểm tra kỹ điều kiện năng lực hành vi dân sự của người lập;
Bảo đảm tính tự nguyện, không bị ép buộc;
Lưu giữ cẩn thận bản gốc để làm bằng chứng nếu có tranh chấp;
Nếu phát hiện có dấu hiệu gian lận, phải khiếu nại hoặc khởi kiện sớm.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn làm dịch vụ sổ đỏ nhanh cho con cái, sang tên sổ chỉ sau 10 ngày
Kết luận
Văn bản thừa kế đã công chứng là cơ sở pháp lý quan trọng để phân chia di sản. Tuy nhiên, nếu có căn cứ chứng minh vi phạm pháp luật, giả mạo, ép buộc thì văn bản này vẫn có thể bị hủy thông qua quyết định của Tòa án. Người dân cần hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình khi tham gia lập, ký hoặc nhận thừa kế thông qua văn bản công chứng.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
