Bị ép công chứng thừa kế, phải làm sao? Gợi ý xử lý công chứng thừa kế bị cưỡng ép
Công chứng thừa kế bị cưỡng ép là tình huống nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền thừa kế hợp pháp của người dân. Khi một bên bị ép buộc ký vào văn bản công chứng phân chia di sản thừa kế trái với ý chí tự nguyện, điều này có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nặng nề và tranh chấp kéo dài. Vậy nếu rơi vào trường hợp này, người bị ép phải xử lý ra sao? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp hướng dẫn cụ thể kèm căn cứ pháp lý và ví dụ thực tế.
1. Hiểu rõ thế nào là công chứng thừa kế bị cưỡng ép
1.1 Khái niệm công chứng thừa kế
Công chứng thừa kế là thủ tục xác nhận tính hợp pháp của văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế tại tổ chức hành nghề công chứng, giúp đảm bảo giá trị pháp lý cho việc chuyển quyền sở hữu tài sản của người đã mất cho người thừa kế.
1.2 Bị ép công chứng thừa kế là gì?
>>> Xem thêm: Giấy tờ quan trọng cần công chứng gấp? Văn phòng công chứng xử lý ngay trong ngày!
Công chứng thừa kế bị cưỡng ép xảy ra khi một hoặc một số người thừa kế bị buộc phải ký vào văn bản công chứng phân chia di sản thừa kế trái với ý chí tự nguyện của họ, dưới các hình thức như đe dọa, khống chế tinh thần, lợi dụng sự thiếu hiểu biết hoặc phụ thuộc tài chính.
2. Căn cứ pháp lý xử lý công chứng thừa kế bị cưỡng ép
2.1 Bộ luật Dân sự 2015
Điều 117 BLDS 2015: Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ ba điều kiện: chủ thể có năng lực, mục đích và nội dung không vi phạm pháp luật, ý chí tự nguyện.
Nếu một bên không tự nguyện, giao dịch đó vô hiệu do bị đe dọa, cưỡng ép (theo Điều 127 BLDS 2015).
2.2 Luật Công chứng 2014
Điều 9 Luật Công chứng 2014 quy định: Việc công chứng phải đảm bảo tự nguyện, không được ép buộc hoặc lừa dối.
Công chứng viên có trách nhiệm từ chối công chứng nếu phát hiện hoặc nghi ngờ có hành vi cưỡng ép.
2.3 Quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố văn bản vô hiệu
Người bị ép buộc có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu (căn cứ theo BLDS và Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).
Tình huống thực tế: Ông Minh mất để lại tài sản gồm một căn nhà. Ông có 3 người con: Anh A, chị B và em C. Sau khi ông mất, anh A và chị B gây áp lực buộc em C ký vào văn bản công chứng từ bỏ phần thừa kế để chia toàn bộ cho hai người còn lại, đe dọa sẽ cắt đứt liên lạc gia đình nếu C không đồng ý.
Sau khi ký công chứng, em C thấy không công bằng, đã gửi đơn yêu cầu Tòa án tuyên văn bản vô hiệu vì bị ép buộc. Tòa án đã tiếp nhận đơn, thụ lý vụ án, và sau đó tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu do bị cưỡng ép, trả lại quyền thừa kế hợp pháp cho em C.
5. Một số lưu ý quan trọng khi công chứng thừa kế
5.1 Luôn giữ bình tĩnh và bảo vệ quyền lợi bản thân
Không ký kết văn bản nếu chưa thực sự hiểu hoặc cảm thấy bị đe dọa. Có thể yêu cầu công chứng viên giải thích rõ quyền lợi và quyền từ chối.
5.2 Có thể nhờ luật sư tham gia tư vấn hoặc làm chứng
Luật sư sẽ hỗ trợ trong việc xem xét nội dung, tư vấn quy trình, và bảo vệ quyền lợi nếu có dấu hiệu cưỡng ép.
Công chứng thừa kế bị cưỡng ép không chỉ vi phạm pháp luật mà còn xâm hại nghiêm trọng đến quyền dân sự. Người bị ép buộc hoàn toàn có quyền từ chối, tố cáo, hoặc khởi kiện để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình. Nếu bạn đang gặp tình huống tương tự, nên chủ động tìm đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
