Có được ký thay không? Quy định về công chứng thừa kế qua ủy quyền
Công chứng thừa kế qua ủy quyền là vấn đề pháp lý phổ biến trong các thủ tục phân chia di sản khi một số người thừa kế không thể trực tiếp tham gia. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ liệu việc “ký thay” hay ủy quyền công chứng thừa kế có được pháp luật cho phép hay không. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ quy định pháp lý liên quan và hướng dẫn thực tế.
Là việc một người được người thừa kế ủy quyền thay mặt tham gia thủ tục khai nhận hoặc phân chia di sản tại tổ chức hành nghề công chứng. Việc ủy quyền được thực hiện qua hợp đồng ủy quyền, có công chứng hoặc chứng thực hợp lệ.
1.1 Căn cứ pháp lý
Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015: Hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được ủy quyền thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền.
Điều 55 Luật Công chứng 2014: Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu bên yêu cầu không có quyền, năng lực hành vi dân sự, hoặc nội dung yêu cầu vi phạm pháp luật.
2. Có được ký thay trong công chứng thừa kế không?
2.1 Không được ủy quyền công chứng thừa kế nếu không có ủy quyền
Pháp luật không cho phép một người ký thay trong thủ tục công chứng thừa kế nếu không có hợp đồng ủy quyền hợp pháp. Việc ký thay không có căn cứ rõ ràng có thể dẫn đến việc văn bản công chứng bị vô hiệu.
2.2 Được ủy quyền công chứng thừa kế khi có ủy quyền hợp pháp
Trong trường hợp người thừa kế không thể trực tiếp đến công chứng (do ở xa, sức khỏe yếu, bận công việc…), họ có thể lập hợp đồng ủy quyền cho người khác ký thay trong thủ tục công chứng thừa kế. Hợp đồng ủy quyền phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định.
Lưu ý: Người được ủy quyền chỉ thực hiện các hành vi được ghi rõ trong hợp đồng ủy quyền, không được vượt quá phạm vi.
Theo Điều 564 Bộ luật Dân sự 2015, người được ủy quyền không được ủy quyền lại, trừ khi có sự đồng ý bằng văn bản của bên ủy quyền hoặc được pháp luật cho phép.
4.3 Tránh xung đột lợi ích
Không nên ủy quyền cho người đang có tranh chấp về quyền thừa kế với chính người ủy quyền hoặc các đồng thừa kế khác để tránh xung đột lợi ích và rủi ro pháp lý.
5. Ví dụ minh họa thực tế
>>> Xem thêm: Bạn đang cần chứng thực chữ ký nhanh chóng? Click ngay để biết thủ tục đơn giản nhất!
Trường hợp thực tế: Bà H (trú tại TP.HCM) có 3 người con là A, B và C. Sau khi bà mất, 3 người con tiến hành làm thủ tục công chứng khai nhận di sản là ngôi nhà tại Quận 3. Tuy nhiên, người con C đang định cư tại Đức không thể về Việt Nam. Anh C lập hợp đồng ủy quyền được công chứng tại Đại sứ quán Việt Nam tại Đức, ủy quyền cho chị gái (A) ký thay trong toàn bộ thủ tục khai nhận di sản. Nhờ vậy, quá trình công chứng diễn ra suôn sẻ và đúng pháp luật.
Công chứng thừa kế qua ủy quyền là phương án hợp pháp và thuận tiện trong nhiều trường hợp người thừa kế không thể trực tiếp tham gia. Tuy nhiên, việc ký thay chỉ hợp pháp nếu có hợp đồng ủy quyền rõ ràng, được công chứng hoặc chứng thực hợp lệ. Người dân cần lưu ý kỹ các quy định để bảo đảm quyền lợi và tránh rủi ro pháp lý không đáng có.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
