Các lỗi thường gặp khi công chứng hợp đồng vay tài chính
Trong hoạt động vay mượn tài chính, đặc biệt giữa cá nhân và tổ chức tín dụng, công chứng hợp đồng vay tài chính là bước quan trọng để đảm bảo tính pháp lý của giao dịch. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều người vẫn mắc phải những lỗi phổ biến trong quá trình chuẩn bị và thực hiện công chứng, dẫn đến việc hợp đồng bị từ chối công chứng hoặc không có giá trị pháp lý. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các lỗi thường gặp khi công chứng hợp đồng vay tài chính và cách khắc phục, dựa trên quy định pháp luật mới nhất năm 2025.
1. Căn cứ pháp lý về công chứng hợp đồng vay tài chính
Hoạt động công chứng hợp đồng vay tài chính hiện nay được điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp luật, bao gồm:
1. Luật Công chứng năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2023) quy định về phạm vi, thủ tục và giá trị pháp lý của văn bản công chứng. 2. Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định tại Điều 117 về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự và Điều 119 về hình thức hợp đồng. 3. Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 (được sửa đổi năm 2024) xác định nghĩa vụ, quyền hạn của tổ chức tín dụng khi ký kết hợp đồng tài chính. 4. Thông tư 01/2020/TT-BTP của Bộ Tư pháp hướng dẫn chi tiết quy trình nghiệp vụ công chứng.
Theo các quy định trên, việc công chứng hợp đồng vay tài chính không chỉ là thủ tục hành chính mà còn là bước bắt buộc trong nhiều trường hợp, đặc biệt với các hợp đồng có tài sản bảo đảm.
2. Lỗi thường gặp khi công chứng hợp đồng vay tài chính
2.1. Lỗi về hồ sơ không đầy đủ hoặc sai thông tin
Đây là lỗi phổ biến nhất. Nhiều bên tham gia không chuẩn bị đủ giấy tờ hoặc cung cấp bản sao không hợp lệ, khiến công chứng viên không thể xác minh thông tin. Theo quy định tại Điều 40 Luật Công chứng 2014, hồ sơ yêu cầu công chứng phải bao gồm bản chính và bản sao hợp lệ của các giấy tờ tùy thân, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản bảo đảm, cùng bản dự thảo hợp đồng.
Cách khắc phục: Trước khi nộp hồ sơ, các bên cần kiểm tra kỹ thông tin cá nhân (họ tên, số CCCD, địa chỉ cư trú), đồng thời đảm bảo giấy tờ về tài sản bảo đảm là bản mới nhất, không tranh chấp, không bị kê biên.
2.2. Lỗi về hình thức hợp đồng không đúng quy định
Một số bên sử dụng mẫu hợp đồng không đúng quy định hoặc có điều khoản trái pháp luật, đặc biệt là quy định về lãi suất. Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất cho vay không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có quy định khác.
Cách khắc phục: Cần sử dụng mẫu hợp đồng chuẩn theo hướng dẫn của ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng, đồng thời nhờ công chứng viên tư vấn trước khi ký để đảm bảo không vi phạm quy định pháp luật.
Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu phát hiện bên tham gia hợp đồng không đủ năng lực hành vi dân sự hoặc không có ý chí tự nguyện. Theo Điều 8 Luật Công chứng 2014, công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra, đánh giá tính minh mẫn và ý chí tự nguyện của các bên.
Cách khắc phục: Các bên cần trực tiếp đến văn phòng công chứng để ký kết hợp đồng. Trong trường hợp ủy quyền, phải có giấy ủy quyền được công chứng hoặc chứng thực hợp lệ.
2.4. Lỗi về tài sản bảo đảm chưa đủ điều kiện pháp lý
Đây là lỗi thường xảy ra trong các hợp đồng vay có thế chấp. Tài sản bảo đảm có thể đang bị tranh chấp, kê biên hoặc chưa có giấy chứng nhận quyền sở hữu. Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực và tài sản thế chấp phải có giấy chứng nhận hợp lệ.
Cách khắc phục: Trước khi ký hợp đồng vay, cần kiểm tra lại tình trạng pháp lý của tài sản qua cơ quan đăng ký đất đai hoặc đơn vị quản lý tài sản, bảo đảm tài sản đủ điều kiện thế chấp.
>>> Xem thêm: Tiết lộ bí quyết làm sổ đỏ nhanh gọn cùng Dịch vụ làm sổ đỏ được nhiều người tin chọn
3. Hậu quả pháp lý khi mắc lỗi trong công chứng hợp đồng vay tài chính
Khi hợp đồng vay tài chính bị công chứng sai hoặc không được công chứng đúng quy định, hậu quả pháp lý có thể rất nghiêm trọng:
Hợp đồng có thể bị tòa án tuyên vô hiệu theo Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015, dẫn đến việc giao dịch không phát sinh hiệu lực. Bên cho vay khó có thể thu hồi khoản vay, đặc biệt nếu tài sản bảo đảm không được công chứng hợp lệ. Trong trường hợp có tranh chấp, hợp đồng không có giá trị chứng cứ và không được pháp luật bảo vệ.
4. Ví dụ minh họa thực tế
Anh Nam và chị Hoa ký hợp đồng vay tài chính trị giá 1 tỷ đồng để kinh doanh. Họ soạn thảo hợp đồng bằng tay, không công chứng, và không ghi rõ thời hạn vay. Sau 6 tháng, khi xảy ra tranh chấp, tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu vì hình thức không đúng quy định. Nếu ngay từ đầu hai bên thực hiện công chứng hợp đồng vay tài chính tại văn phòng công chứng, giao dịch sẽ được xác nhận hợp pháp, tránh được thiệt hại lớn.
5. Kinh nghiệm giúp tránh lỗi khi công chứng hợp đồng vay tài chính
Luôn chuẩn bị hồ sơ kỹ càng, bản gốc và bản sao hợp lệ. Đọc kỹ nội dung hợp đồng, đặc biệt là điều khoản về lãi suất và nghĩa vụ thanh toán. Lựa chọn văn phòng công chứng uy tín, công chứng viên có kinh nghiệm trong lĩnh vực tín dụng. Không ký hợp đồng thay người khác nếu chưa có giấy ủy quyền hợp pháp.
Việc công chứng hợp đồng vay tài chính là bước không thể thiếu để đảm bảo tính hợp pháp và an toàn cho giao dịch vay vốn. Tuy nhiên, chỉ cần một sai sót nhỏ trong hồ sơ hoặc hình thức hợp đồng cũng có thể khiến giao dịch vô hiệu. Vì vậy, người vay và tổ chức cho vay nên nắm rõ quy định pháp luật, chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, đồng thời nhờ công chứng viên tư vấn để đảm bảo hợp đồng được xác lập hợp pháp và đúng quy định.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ.Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
