Các lỗi thường gặp khi công chứng văn bản từ chối nhận di sản và cách khắc phục
Thủ tục công chứng văn bản từ chối nhận di sản là một bước quan trọng giúp người thừa kế xác nhận ý chí không nhận phần di sản được chia. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít trường hợp bị từ chối công chứng, hoặc văn bản lập ra mất hiệu lực do mắc phải các lỗi hành chính và pháp lý. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra những lỗi thường gặp khi công chứng từ chối nhận di sản và hướng dẫn cách khắc phục hiệu quả để tránh rủi ro pháp lý.
Các lỗi thường gặp khi công chứng từ chối nhận di sản
🔹 Lỗi 1: Văn bản không đúng mẫu, thiếu nội dung bắt buộc
Nhiều người tự soạn văn bản mà không theo đúng mẫu quy định, dẫn đến thiếu các phần quan trọng như:
Thông tin người lập văn bản;
Thông tin người để lại di sản;
Mô tả chi tiết về loại di sản từ chối;
Ngày, tháng, năm lập văn bản;
Cam kết tự nguyện, minh mẫn khi lập văn bản.
➡️ Cách khắc phục: Nên sử dụng mẫu chuẩn được hướng dẫn tại các tổ chức hành nghề công chứng, hoặc tham khảo trực tiếp mẫu văn bản từ chối nhận di sản ban hành kèm Thông tư 01/2021/TT-BTP.
🔹 Lỗi 2: Lập văn bản quá thời hạn quy định
Theo “Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015”, người thừa kế chỉ được từ chối nhận di sản trước khi chia di sản. Nếu sau khi di sản đã được chia hoặc sử dụng, văn bản từ chối sẽ không còn giá trị pháp lý.
➡️ Cách khắc phục: Kiểm tra kỹ thời điểm mở thừa kế và thời điểm chia di sản. Văn bản từ chối phải được công chứng trước khi có bất kỳ hành vi phân chia hoặc sử dụng di sản.
🔹 Lỗi 3: Công chứng không đúng nơi có thẩm quyền
Một số người nộp hồ sơ công chứng tại nơi không có thẩm quyền, ví dụ: không phải nơi cư trú của người lập văn bản hoặc nơi có di sản.
➡️ Cách khắc phục: Theo “Luật Công chứng 2014”, người dân có thể công chứng tại bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào trên toàn quốc, nhưng nên chọn nơi cư trú hoặc nơi có di sản để thuận tiện tra cứu và lưu hồ sơ.
🔹 Lỗi 4: Thiếu giấy tờ chứng minh quyền thừa kế
Nếu người lập văn bản không cung cấp được giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế, công chứng viên không thể xác nhận tư cách hợp pháp để từ chối di sản.
➡️ Cách khắc phục: Chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ như:
Giấy chứng tử của người để lại di sản;
Giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn (chứng minh quan hệ thừa kế);
Giấy tờ về tài sản (sổ đỏ, sổ tiết kiệm, hợp đồng, v.v.).
🔹 Lỗi 5: Người lập văn bản mất năng lực hành vi dân sự
Nếu người thừa kế bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự, văn bản từ chối nhận di sản do họ ký sẽ không có giá trị pháp lý.
➡️ Cách khắc phục: Trong trường hợp này, người giám hộ hợp pháp có thể thực hiện việc lập văn bản thay, nhưng cần được sự đồng ý và chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền, đồng thời có chứng minh tư cách giám hộ theo quy định tại “Bộ luật Dân sự 2015”.
🔹 Lỗi 6: Không có mặt trực tiếp khi công chứng
Một số người ủy quyền cho người khác đi công chứng thay. Tuy nhiên, theo quy định, hành vi từ chối nhận di sản là quyền nhân thân, không được ủy quyền.
➡️ Cách khắc phục: Người từ chối di sản phải trực tiếp có mặt tại tổ chức hành nghề công chứng, ký và xác nhận trước mặt công chứng viên.
🔹 Lỗi 7: Không lưu trữ hồ sơ hoặc mất bản chính
Mất hồ sơ hoặc bản chính văn bản có thể gây khó khăn khi cơ quan nhà nước cần xác minh lại ý chí từ chối di sản.
➡️ Cách khắc phục:
Giữ ít nhất 01 bản chính văn bản từ chối;
Tổ chức hành nghề công chứng có nghĩa vụ lưu hồ sơ tối thiểu 20 năm (theo “Điều 61 Luật Công chứng 2014”).
Kinh nghiệm giúp công chứng văn bản từ chối nhận di sản nhanh và hợp lệ
Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cá nhân và giấy tờ về di sản trước khi đến công chứng;
Liên hệ trước với văn phòng công chứng để được hướng dẫn cụ thể về biểu mẫu;
Khai báo trung thực, rõ ràng và tránh các mâu thuẫn trong nội dung văn bản;
Nếu có tranh chấp hoặc nghi ngờ di chúc vô hiệu, nên tạm hoãn việc từ chối di sản cho đến khi có kết luận pháp lý rõ ràng.
>>> Xem thêm: Địa chỉ cung cấpdịch vụ sổ đỏ uy tín, được khách hàng tin tưởng lựa chọn
Hậu quả của việc mắc lỗi khi công chứng văn bản từ chối nhận di sản
Nếu mắc một trong các lỗi nêu trên, người thừa kế có thể đối mặt với các hậu quả pháp lý như:
Văn bản từ chối vô hiệu, không được chấp nhận;
Không được bảo vệ quyền lợi trong quá trình chia thừa kế;
Có thể bị xem là từ chối không hợp pháp, dẫn đến tranh chấp giữa các bên.
Do đó, việc hiểu rõ lỗi thường gặp khi công chứng từ chối nhận di sản và cách khắc phục là vô cùng cần thiết để tránh mất quyền thừa kế hoặc tranh chấp sau này.
Kết luận
Công chứng văn bản từ chối nhận di sản tưởng đơn giản nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu không thực hiện đúng trình tự, hình thức và thời hạn. Việc nắm vững các lỗi thường gặp khi công chứng từ chối nhận di sản giúp người dân chủ động phòng tránh sai sót, đồng thời bảo đảm mọi hành vi pháp lý đều hợp lệ và được pháp luật công nhận.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
